Irena Kuczyńska
Akcja zbierania podpisów trwała przez 8 miesięcy. Następnie całość przekazano do Białego Domu i przedstawiono ówczesnemu prezydentowi USA, Calvinowi Collidge’owi.
Potem deklaracja trafiła do Biblioteki Kongresu USA, gdzie pewnie leżałaby nadal zapomniana, gdyby nie pracownicy tej instytucji, którzy byli polskiego pochodzenia.
W 2010 roku zeskanowali oni 13 tomów deklaracji. Dzięki staraniom Biblioteki Polskiej w Waszyngtonie, prezes Biblioteki Grażyny Żebrowskiej, Samuela Ponczaka i Krzysztofa Willmanna, a także Ambasady RP w Waszyngtonie, w 2015 r. wdrożono projekt „Klasa 1926” w celu digitalizacji pozostałych 98 tomów. W ubiegłym roku całość została umieszczona w internecie.
Ja trafiłam na Deklarację dzięki Łukaszowi Bernady, który na portalu www.region szamotulski.pl zamieścił artykuł http://regionszamotulski.pl/szamotulskie-slady-w-deklaracji-z-1926-r/ i zainspirował mnie do przeszukania tomów i sprawdzenia, czy nie zostawili tam swoich autografów moi przodkowie z Ostroroga a potem także mieszkańcy powiatu pleszewskiego.
I trafiłam na autograf cioci Maryni Białasikowej na stronach szamotulskich. A potem znalazłam deklaracje uczniów szkół z powiatu pleszewskiego.
Oprócz szkół z miasta Pleszewa, w zbiorze znalazłam dokumenty z szkół w Lenartowicach, Kucharach i Kucharkach (wspólna lista), Baranowie ( Kowalew i Kowalewiec), Gołuchowie, Zielonej Łące i Dobrej Nadziei (razem), Bronowie, Prokopowie i Pacanowicach (razem), Tursku, Cieślach, Kajewie, Wszołowie (razem), Skrzypni, Rokutowie i Grodzisku (razem), Karminie i Karminku (razem), Żegocinie, Strzydzewie, Strzydzewcu (?), Zawidowicach, Krzywosądowie.
Zatem i pleszewianie mogą po latach obejrzeć pleszewskie strony deklaracji i zabawić się w poszukiwanie podpisów swoich przodków.
Pleszewskie strony deklaracji zawierają nazwy szkół, nazwisko inspektora Rosochowicza, nazwę organu prowadzącego, nazwisko kierownika szkoły, czasem także nauczycieli i sznureczek podpisów uczniów.
Prawdopodobnie żadna z osób, które złożyły swoje podpisy pod dokumentem, już nie żyje. Ale żyją ich dzieci, wnuki, prawnuki. Patrząc na wykaligrafowane nazwiska dziewczynek i chłopców, można sobie wyobrazić, co czuły, kiedy dokument podpisywały.
Musiały być skupione, uważały, żeby nie zrobić kleksa. W końcu pisały piórem, musiały zanurzać obsadkę zakończoną stalówką, w atramencie. Nie było możliwości poprawienia podpisu. A wzruszenie potęgowała świadomość, że Ich pismo będzie czytał sam Prezydent Stanów Zjednoczonych.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że 92 lata temu, kiedy podpisy były zbierane, szkoły znajdowały się w wielu małych wioskach. Niektóre były tak małe, że podpisywały wspólną deklarację.
A teraz zapraszam do poszukiwań autografów pozostawionych przez pleszewian urodzonych 100 i więcej lat temu, którzy w 1926 roku podpisywali Deklaracją o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych.
Państwowe Gimnazjum Humanistyczne w Pleszewie tom 7 strona 139
Szkoła Wydziałowa w Pleszewie - kierownik Antoni Kaczorowski
Siedmioklasowa Szkoła Powszechna w Pleszewie - tom 103 str 201
Szkoła Powszechna w Lenartowicach tom 103 strona 165, 166
Dwuklasowa Szkoła Powszechna Kucharki, Trzyklasowa Szkoła Powszechna Kuchary - tom 103 strona 171
Szkoła Powszechna Kowalew - Kowalewiec w Baranowie tom 7 strona 167 - 168
Szkoła Powszechna w Gołuchowie - opiekun książę Czartorski - tom 103 strona 219
Szkoła Powszechna w Dobrej Nadziei, Szkoła Powszechna w Zielonej Łące tom 103, strona 183
Szkoła Powszechna w Bronowie - tom 103, strona 176
Szkoła Powszechna w Prokopowie, Szkoła Powszechna w Pacanowicach - tom 103 strona 187 i 193
Katolicka Trzyklasowa Szkoła Powszechna w Tursku tom 103, strona 221
Szkoła Powszechna w Cieślach, Szkoła Powszechna w Cieślach, Szkoła Powszechna we Wszołowie - tom 103, strona 191
Dwuklasowa Szkoła Powszechna w Rokutowie, Dwuklasowa Szkoła Powszechna w Grodzisku
Jednoklasowa Szkoła Powszechna - Skrzypna
Szkoła Powszechna w Żegocinie strona 185 tom 103
Szkoła Powszechna w Strzydzewie - tom 103 strona 187
Szkoła Powszechna Strzydzewiec -tom 103 strona 217
Szkoła Powszechna w Zawidowicach - tom 103 strona 209
Szkoła Powszechna w Karminie Szkoła Powszechna w Karminku
Jednoklasowa Szkoła Powszechna w Krzywosądowie - tom 103, strona 211
Chcemy zachęcić naszych Czytelników do udziału w inicjatywie portalu internetowego polska1926.pl, za którego pośrednictwem prezentujemy materiał graficzny.
Otóż za każdym z podpisów kryje się konkretna osoba, konkretny ludzki los. Autorzy apelują, by krewni i znajomi osób uwzględnionych w deklaracji identyfikowali ich podpisy, pozwolili zadbać o ich prawidłowe odczytanie, a także by przesyłali na adres portalu zdjęcia tych osób i opowieści o ich losach. Link do strony z materiałami pomocnymi w tym dziele również zamieszczamy poniżej.
Adres portalu, za pomocą którego można w wygodny sposób (i przy użyciu różnych filtrów) przeszukiwać poszczególne strony deklaracji:
http://polska1926.pl
Post powstał we współpracy z Łukaszem Bernady www.regionszamotulski.pl
Irena Kuczyńska