Irena Kuczyńska
Pleszewianie zatańczyli poloneza dla Polski, zaśpiewali Mazurka Dąbrowskiego i spałaszowali razem biało – czerwony tort.
4 czerwca 1989 roku Polacy kartą wyborczą zmienili ustrój. Bez rozlewu krwi obalili komunizm i wyważyli żelazną kurtynę. Pleszewianie też głosowali na kandydatów Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”.
W tym roku świętujemy. Program pleszewskich obchodów 30 – lecia wyborów 4 czerwca 1989 TUTAJ
Tamten dzień wspominano dzisiaj także na pleszewskim rynku. W samo południe przed ratuszem zebrali się pleszewianie. Jedni tańczyli poloneza, inni oklaskiwali tańczących, śpiewali razem „Mazurka Dąbrowskiego”, a potem zapozowali do pamiątkowego zdjęcia.
Dzień był tak samo upalny jak ten przed 30 laty, kiedy odbywały się wybory, które „odmieniły oblicze ziemi, tej ziemi”, o co apelował Jan Paweł II – równo 40 lat temu – 4 czerwca 1979 roku, podczas I Pielgrzymki do Ojczyzny na dzisiejszym Placu Piłsudskiego.
Od godziny 11.00 na pleszewskim rynku gromadzili się nastolatkowie z Zespołu Szkół Publicznych nr 1, Zespołu Szkół Publicznych nr 2, Zespołu Szkół Publicznych nr 3, Gimnazjum i Liceum im. St. Staszica w Pleszewie, Zespołu Szkół Technicznych, Zespołu szkół Usługowo – Gospodarczych w Pleszewie, Zespołu Szkół Publicznych w Taczanowie Drugim, członkowie Drużyny Tradycji 70 Pułku Piechoty, członkinie Senioralnego Centrum Wolontariatu, wolontariusze.
Przyszły ze swoimi opiekunkami przedszkolaczki z Przedszkola Publicznego im. Misia Uszatka w Pleszewie, z Przedszkola Publicznego „Słoneczne”, z Przedszkola Publicznego „Bajka”z Przedszkola Publicznego Jedyneczka. Schodzili się na rynek pleszewianie.
Wolontariusze przypinali okolicznościowe plakietki. Malowali dzieciaczkom buziaki na biało – czerwono.
Po 11.00 rozpoczęła się generalna próba poloneza, którą prowadziła Lucyna Roszak – liderka pleszewskich wolontariuszy, prezes Fundacji Animacja. To ona wraz z Emilią Golińską i Mariką Włodarczyk, od kilku tygodni dyrygowała nauką tańca, najpierw w niewielkiej grupie z animatorką tańca, potem z seniorkami.
W szkołach nauczyciele ćwiczyli taniec z wybranymi uczniami. Dzisiaj na pleszewskim rynku wszyscy byli odświętnie ubrani.
O 11.45 przed ratusz wyszli burmistrzowie: Arkadiusz Ptak, Andrzej Jędruszek oraz Izabela Świątek. Przyszedł na rynek wicestarosta Damian Szwedziak, przewodnicząca Rady Miejskiej Adela Grala – Kałużna oraz gość specjalny – Piotr Hasiński – wiceprzewodniczący Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Pleszewie w roku 1989, który przeprowadził wybory do Sejmu i Senatu 4 czerwca 1989 roku.
Byli współorganizatorzy imprezy – Adam Staszak – dyrektor Muzeum Regionalnego, Przemysław Marciniak – dyrektor Domu Kultury. Przyszły radne – Jolanta Molska, Dorota Żarnowska, Bernadeta Gawrońska, Małgorzata Wysocka – Balcerek, radny Piotr Kusiakiewicz.
Do hymnu zaprosiła obecnych Anna Bogacz. Cztery zwrotki odśpiewane pod palącym czerwcowym słońcem powodowały wzruszenie, co potem pisali pleszewianie w komentarzach.
Tańczący poloneza, wydarzenia sprzed 30 lat, znają tylko z lekcji historii. A nam, starym wiarusom, trudno uwierzyć, że ten czas tak szybko minął. I już nie pamiętamy nawet, jak wyglądało nasze miasto w 1989 roku.
Szczegóły TUTAJ
Kilka słów do zebranych na rynku skierował Piotr Hasiński – wiceprzewodniczący Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Pleszewie w roku 1989. W 1990 roku został pierwszym burmistrzem miasta i gminy Pleszew.
Obchodzimy dzisiaj 30 rocznicę częściowo wolnych wyborów, w których społeczeństwo jednoznacznie powiedziało PRL-owi NIE.
Weszliśmy na drogę ku pełnej wolności i to bezkrwawo, a mogło być inaczej. Pamiętamy Rumunię, gdzie polała się krew.
Dzięki klęsce wyborczej, jaką ponieśli komuniści, załamał się dotychczasowy system władzy, możliwe było utworzenie rządu Tadeusza Mazowieckiego i wejście na drogę przemian politycznych i gospodarczych.
Zmiany w Polsce pociągnęły także zmiany w całej Europie Wschodniej. Doszło do upadku muru berlińskiego, wyjścia wojsk radzieckich z Polski, rozpadu ZSRR.
W bardzo szybkim tempie bo już 8 maja 90r. uchwalona została ustawa o samorządzie gminnym – przywracająca samorząd terytorialny.
27 maja 1990r. odbyły się pierwsze całkowicie demokratyczne i wolne wybory w powojennej Polsce i mamy dzisiaj samodzielne, odrębne od administracji rządowej, gminy z własnymi budżetami, co umożliwia rozwój naszych małych ojczyzn.
Mamy zapewnione bezpieczeństwo – 20 lat temu weszliśmy do NATO.
Wejście 15 lat temu do Unii Europejskiej otworzyło możliwość przyspieszonego rozwoju gospodarczego i infrastruktury dzięki dotacjom unijnym. Możemy swobodnie podróżować, pracować, mieszkać i uczyć się w dowolnym kraju UE.
Mam nadzieję, że zwyczaj świętowania 4 Czerwca się upowszechni, stanie się świętem państwowym i będzie co roku obchodzone, jak 11 listopada obchodzimy rocznicę odzyskania niepodległości w 1918r.
4 czerwca 1989r. odzyskaliśmy niepodległość ponownie po ok. 50 latach przerwy.
Cieszmy się z odzyskanej wolności i demokracji. Nie zgadzajmy się i głośno protestujmy w sytuacji, gdy ktoś chce nam wolność zabrać i ogranicza demokrację.
Chodźmy na wybory !
Burmistrz Arkadiusz Ptak 4 czerwca 1989 roku miał 13 lat, był uczniem szkoły podstawowej.
Trudno osobom, które nie pracowały a nawet nie uczyły się w tamtym czasie, wytłumaczyć rolę i znaczenie oraz fenomen wyborów z 4 czerwca 1989 roku. Choć formalnie były to wybory częściowo wolne w, w sensie politycznym rodziły konkretne konsekwencje np. w wymianie elit politycznych i radykalnej zmianie systemu politycznego i społecznego.
Była to de facto rewolucja, która w przeciwieństwie do wcześniejszych zmian systemowych w Polsce
1. nie spowodowała ofiar w ludziach
2. obcej interwencji zbrojnej
3. zmian terytorialnych Polski
Oczywiście, cały czas trwają dyskusje, czy rozpoczęty wówczas proces zmian był właściwy, czy nie należało dokonać szybszych i bardziej radykalnych zmian.
Z perspektywy kilku lat – znając późniejszą sekwencję zdarzeń i procesów w Europie – być może tak. Ale wówczas, w 1989 roku na terenie Polski stacjonowały przecież wojska radzieckie, a jeszcze krótko wcześniej w polskich więzieniach byli więźniowie polityczni.
By pokazać rolę i znaczenie wyborów z 4 czerwca, porównam to wydarzenie do uruchomienia i upowszechnienia internetu.
Trudno nam zwłaszcza młodym, wyobrazić sobie świat bez internetu. Dla starszych taką zdobyczą jest demokracja, której wcześniej nie doświadczyli.
Tak jak internet cywilizacyjnie nas otworzył na świat, tak również wybory roku 1989 otworzyły nasz system polityczny na demokrację – system i cywilizację, na którą z zazdrością przez lata patrzyliśmy przez pryzmat Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej.
Ale zarówno demokracja jak i internet wymagają od nas – bez wyjątku, odpowiedzialności. Zobowiązuje nas również do szacunku do drugiego człowieka.
Demokracja to nie tylko rządy większości, ale przede wszystkim poszanowanie mniejszości. Niech poszanowanie i troska o drugiego człowieka będzie przesłaniem dzisiejszej uroczystości – powiedział Arkadiusz Ptak.
A potem zatańczyliśmy. Popłynęła pod niebo melodia poloneza mistrza Wojciecha Kilara skomponowana do filmu „Pan Tadeusz”, który wg poematu Adama Mickiewicza nakręcił Andrzej Wajda.
Trzy wielkie nazwiska i kilkuset pleszewian na płycie rynku. I dron nad nami. I pierwsze takty, Lucyna Roszak daje znak i ruszyliśmy w dwóch kołach, potem kółeczka w parach, potem wiatraczek, potem pary, potem refren i cztery kroki do przodu, cztery do tyłu i znów w kółeczko w parach i znów koło i refren, cztery kroki do przodu, cztery w tył i finał… wszystkie ręce do góry i ukłon.
I brawa, tańczący sobie, publiczność tańczącym. Wszyscy wszystkim, bo było pięknie, wzniośle i radośnie i tak miło.
Ale Ania Bogacz już zaprasza do wspólnego zdjęcia. Ustawiamy się pod drzewami naprzeciwko ratusza – wszyscy i tańczący i kibice i dzieciaczki pięknie wystrojone. Lucyna zachęca, żeby na jej sygnał krzyknąć POLSKA!
I wydobył się okrzyk POLSKA z kilkuset gardeł. Aż gołębie się zdumiały i odfrunęły na dach kamienicy Marciniaków, gdzie zwykle siedzą i skąd obserwują rynek.
Kilku fotografów robi zdjęcia z okien ratusza, kilka osób robi zdjęcia na dole. Kręcą się dziennikarze. Danusia Synkiewicz z Radia Poznań, Kuba Sobczak z Życia Pleszewa, Piotrek Fehler z Gazety Pleszewskiej, Kamil Bachorz z radia „elka”.
Tymczasem na rynek wjeżdża wielki biało – czerwony tort upieczony przez firmę Teresy, Bronisława, Macieja Vogtów. Do krojenia pierwszych kawałków zaproszono Piotra Hasińskiego i Arkadiusza Ptaka.
A mistrzowie Bronisław i Maciej kroją i kroją. Każdy może skosztować tortu wolności, który jest nawet w przekroju biało – czerwony. Koloru dodają truskawki.
Po torcie swoje pięć minut mają przedszkolaki. Co prawda poloneza nie tańczyły, ale teraz tańczą i bawią się pod okiem pleszewskich wolontariuszy.
Pleszewianie się rozchodzą. W krótkim czasie na portalach internetowych pojawiają się zdjęcia i filmiki. Internauci oglądają, komentują i komplementują imprezę.
Świętowanie rocznicy to wynik współpracy wielu osób. Pomysł tańca zrodził się w Centrum Wspierania Inicjatyw Obywatelskich w głowach Lucyny Roszak i Ireny Kuczyńskiej.
Ale wcielić go w życie udało się dzięki przychylności burmistrza Arkadiusza Ptaka i jego zastępców Izabeli Świątek oraz Andrzeja Jędruszka i oczywiście nowego dyrektora Domu Kultury Przemysława Marciniaka oraz Adama Staszaka – dyrektora Muzeum Regionalnego, który zorganizował na rynku wystawę zdjęć Pleszewa i w czwartek o 17.00 zaprasza na wykład do MR.
Uświetniła imprezę Drużyna Tradycji 70 pułku piechoty. Mundury oraz powłóczyste suknie pań, dodały blasku polonezowi.
I jeszcze specjalne ukłony dla nauczycieli, którzy w swoich szkołach ćwiczyli z uczniami poloneza i dla uczniów, którzy odświętnie się na świętowanie ubrali. Przedszkolaczkom i ich paniom nauczycielkom także dziękujemy za obecność i piękne stroje dzieciaczków.
No i moim koleżankom – seniorkom z Senioralnego Centrum Wolontariatu za to, że przyszły i razem z młodzieżą zatańczyły. Wielkie brawa.
Dziękujemy wszystkim pleszewianom, którzy przyszli tańczyć, patrzeć, śpiewać hymn i cieszyć się razem w tym świątecznym dniu.
Jutro Kawiarnia Obywatelska w restauracji Frascati. Będziemy wspominać wydarzenia sprzed 30 lat …
Relacja z świętowania w obiektywie Piotra Fehlera z Gazety Pleszewskiej TUTAJ
Relacja z świętowania w obiektywie Jakuba Nowaka Życia Pleszewa TUTAJ
Zdjęcia autorki, Romana Kazimierza Urbaniaka, Domu Kultury w Pleszewie, film Dom Kultury w Pleszewie,
Irena Kuczyńska