Pleszew upamiętni płk. Mieczysława Mozdyniewicza i innych dowódców pleszewskich pułków

Przed wejściem do dawnych koszar wojskowych przy ul. Wojska Polskiego staną tablice z nazwiskami dowódców wszystkich formacji wojskowych, które w latach 1918 – 1993 w Pleszewie stacjonowały.  Centralne miejsce zajmie obelisk płk. Mieczysława Mozdyniewicza, któremu Pleszew wiele zawdzięcza.

Wizualizacja nowego pomysłu na upamiętnienie Pleszewa jako miasta związanego z wojskiem

Historia pleszewskich koszar sięga początku XX wieku, kiedy jeszcze Pleszew był pod zaborem pruskim. Być może bliskość granicy z Imperium Rosyjskim na rzece Prośnie sprawiła, że Berlin zarządził w powiatowym Pleszewie budowę koszar.

Zaczęło się wszystko od drewnianych baraków, dopiero później wybudowano obiekty, które przetrwały do dziś i częściowo służą jako siedziba Centrum Kształcenia i Wychowania OHP.

W pruskim wojsku w Pleszewie służyli nie tylko Niemcy ale też Polacy – m.in. mieszkańcy Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

W listopadzie 1918 roku, kiedy kończyła się I wojna światowa, cesarz Wilhelm II abdykował, w pleszewskich koszarach stacjonowali  żołnierze pruskiej służby czynnej, których por. Ludwik Bociański fortelem wyprowadził z koszar.  Informując ich o sytuacji w Berlinie, „pozwolił im rozjechać się do domów”, o czym przeczytać można w „Dziejach Pleszewa”.

Widok na koszary w latach 20. XX wieku zdj. z zasobów Muzeum Regionalnego

W dwudziestoleciu międzywojennym w czasach II Rzeczpospolitej Polskiej, stacjonował tu 12 pułk strzelców wielkopolskich oraz 70 pułk piechoty. W tym czasie przez pleszewskie koszary  przewinęło się ośmiu dowódców. I trochę prywaty. W latach 30. w pleszewskiej jedn ostce służył brat mojej babci Józefy Ratajczakowej – Ludwik Nowacki.

A oto nazwiska dowódców. W latach 1918 – 1939 było ich ośmiu. Płk. Alfred Konkiewicz wyruszył z 70 pułkiem piechoty na wojnę.

1. Władysław Wawrzyniak 1918 – 1920)

2. ppłk Jan Januszewski (1920)

3. Tomasz Paul (1920)

4. ppłk Jan Prymus (1920)

5. ppłk Stanisław Łapiński (1921 – 1922)

6. ppłk / płk piech. Eugeniusz Godziejewski (1922 – 1927)

7. płk dypl. Mieczysław Mozdyniewicz (1927 – 1935)

8. płk Alfred Konkiewicz (1938 – 1939)

Najdłużej w Pleszewie pracował płk. dypl. Mieczysław Mozdyniewicz. Mieszkał  z rodziną przy ulicy Karola Marcinkowskiego  (Wojska Polskiego) w willi pod numerem 7, tam gdzie teraz jest siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej 1 st.

Ciekawą historię tego budynku opisałam w tym linku.https://irenakuczynska.pl/tajemnice-willi-przy-ul-wojska-polskiego-7-ktorej-miesci-sie-szkola-muzyczna/

Płk. Mieczysław Mozdyniewicz był związany z Pleszewem, wiele zrobił dla miasta. Nie tylko rozbudował koszary, zbudował stadion, założył przedszkole, ale też …. za żonę pojął pleszewiankę Anielę Janiakównę.

To za niego Pleszew odwiedził gen. Józef Haller oraz marszałek Edward Rydz – Śmigły.  Płk. Mieczysławowi Mozdyniewiczowi poświęciłam oddzielny post.https://irenakuczynska.pl/pleszew-zawdziecza-pulkownikowi-stadion-a-pulkownik-pleszewowi-zone/.

Pleszew pamięta o płk. Mozdyniewiczu. W ubiegłym roku na jednym z powojskowych budynków, zajmowanych teraz przez Centrum Kształcenia i Wychowania OHP w Pleszewie, umieszczono tablicę pamiątkową.

Ale syn pułkownika Mirosław Mozdyniewicz, który mieszka w Nowym Jorku, zabiegał o lepsze upamiętnienie ojca. Zgłaszał gotowość ufundowania okolicznościowego obelisku. https://irenakuczynska.pl/syn-pulkownika-mieczyslawa-mozdyniewicza-pisze-list-nowego-yorku/

Teraz marzenia syna o ojcu wreszcie się spełnią. Z okazji 100 – lecia odzyskania niepodległości, przed wejściem do dawnych koszar, na placu z armatą staną tablice upamiętniające wszystkich 21. dowódców pułków garnizonu pleszewskiego.

Projekt architektoniczny nowej odsłony skweru im. pułk. M. Mozdyniewicza  stworzył Jarosław Krawczyk – architekt miasta Pleszewa.

Zakłada on umieszczenie tablic z nazwiskami 21. dowódców, począwszy od kpt. Władysława Wawrzyniaka w roku 1918, skończywszy na płk. Florianie Siekierskim w 1993 roku.

Armata, upamiętniająca 20 pułk artylerii przeciwpancernej pozostanie, ale  ustąpi pierwszeństwa obeliskowi upamiętniającemu płk. Mieczysława Mozdyniewicza.

Mur z tablicami, armatą i obeliskiem to pomysł na upamiętnienie wojska, skonsultowany przez władze miasta Pleszewa z środowiskiem żołnierzy zawodowych oraz Centrum Kształcenia i Wychowania OHP, które ma siedzibę w dawnej jednostce.

Wracając do historii. We wrześniu 1939 roku 70 pułk piechoty wyszedł na wojnę. W 1945 roku historia koszar zaczęła być pisana na nowo. Kolejno stacjonowały tu: 12 kołobrzeski pułk piechoty, 156 papanc, 20 pułk artylerii przeciwpancernej.

A oto nazwiska dowódców z czasów 1945 – 1993, które znajdą się na tablicach na murze pamięci.

1. płk Edmund Kolendowski 1945-1946

2. ppłk Napoleon Naruszewicz 1946-1948

3. mjr Izaak Wilbrant 1948-1949

4. ppłk/płk Stefan Orliński 1949-1952

5. ppłk Piotr Pęcak (1951-1953)

6. ppłk Juliusz Stępień (1953-1955)

7. płk Seweryn Niedzielski (1955-1963)

8. płk dypl. Zygmunt Wnuk (1963-1967)

9. płk dypl. Henryk Szafranowski (1967-1976)

10. ppłk dypl. Michał Nowicki (1976-1979)

11. płk dypl. Leon Załuska (1979-1983)

12. płk dypl. Tadeusz Żuchowski (1983-1986)

13. ppłk dypl. Florian Siekierski (1986-1995)

W 1993 roku wojsko opuściło koszary. Po pleszewskich pułkach pozostały zdjęcia, wspomnienia, a teraz będzie też „mur pamięci” z nazwiskami dowódców. Pamięć o 70 pułku piechoty przechowuje Michał Kaczmarek.

Tekst o ludziach związanych z 20 pułkiem artylerii przeciwpancernej powstał na podstawie rozmów z oficerami, którzy pozostali w Pleszewie. https://irenakuczynska.pl/20-pulku-piechoty-przeciwpancernej-zostalo-zdjecie-wspomnienia-o-ludziach-wojska/