Historia obrazu w Tursku, który stał się „cudami słynący”, historia kościoła w Tursku, który stał się miejscem kultu Matki Bożej w Tursku przeczytacie TUTAJ
Historia obrazu w Tursku była znana w rodzinie
O tym, co się wydarzyło w Lenartowicach ponad dwa wieki wcześniej, pleszewianka Monika Matyjaszczyk słyszała w dzieciństwie od swojej babci Jadwigi Biadałowej. Zawsze na Zielone Świątki rodzina śpieszyła na odpust do Turska, ufając, że Matka Boża, której wizerunek spod strzechy ich przodka translokował się do Turska, gdzie potem stanął kościół, obdarzy potomków pradziadka Jana Biadały, szczególnymi łaskami.
Pleszewianka szuka rodzinnych korzeni
Pani Monika zaczęła odtwarzać rodowód Biadałów. Wspierał ją w tym historyk, archiwista i genealog – dr Maciej Kowalczyk. Długotrwała i żmudna kwerenda w parafialnych i diecezjalnych archiwach pozwoliła dotrzeć do aktu urodzenia Jana Biadały – karczmarza w Lenartowicach, ochrzczonego 19 maja 1732 roku, do aktu jego ślubu z Apolonią – córką organisty 22 listopada 1756 oraz do zapisu zgonu z 15 maja 1806 roku, co miało miejsce 40 lat po peregrynacji drzeworytu w przestworzach. Historia obrazu w Tursku stawała się coraz bliższa.
Zaczęło się od aktu chrztu Jana Biadały
Najpierw zapis z 19 maja 1732 roku – „ja, niżej podpisany ks. Józef Borecki, ochrzciłem syna pracowitego Jakuba Biedalskiego i Doroty – prawych małżonków z Lenartowic, który otrzymał imię Jan”. Chrzestni to : Antoni Rudnicki z Pleszewa i Regina.
Dr Kowalczyk wyjaśnia, że w XVIII wieku nie było jeszcze stałych nazwisk w Rzeczpospolitej, były one płynne. Biadała czasem występuje w księgach parafialnych jako Biedalski. To „ski” mógł rodzicom Jana proboszcz dołożyć w ramach uhonorowania. Ojciec Jana był owczarzem w Lenartowicach. Genealog dotarł też do dziadka Jana Biadały – Alberta czyli Wojciecha, który w 1668 roku był odnotowany jako chrzestny pod nazwiskiem Bieda w księdze chrztów.
To od Biadałów odfrunął obraz
Wracamy do Jana Biadały, który zapisał się w historii kościoła w Tursku, jako ten, z którego obejścia 9 czerwca 1764 roku, w wigilię Zielonych Świątek, „odfrunął” czyli translokował się drzeworyt z wizerunkiem Matki Bożej. Był on karczmarzem w Lenartowicach, co znaczy, że należał do wioskowej elity obok proboszcza, organisty, wójta – tak uważa dr Kowalczyk. Owa karczma stała w Lenartowicach obok plebanii, dopóki nie spłonęła – mówi pani Monika, która wie to od babci Jadwigi.
Jan Biadała umiał rachować i pisać
Dr Kowalczyk odszukał też informację z dnia 22 listopada 1756 roku o ślubie Jana Biadały z Apolonią Wąsiewicz – córką organisty z Lenartowic. Zapis brzmi : Walentino organario wydał za mąż córkę za karczmarza, który umiał rachować i pisać. Apolonia była pierwszą żoną Jana Biadały, została pochowana na cmentarzu w Lenartowicach. Ich syn jest czterokrotnym pradziadkiem Moniki Matyjaszczyk. Po jej śmierci Jan ożenił się po raz drugi, z wdową Kałużną. Ona miała lat 66, on 60. Przeżyli z sobą 9 lat.
Jan Biadała upamiętniony w księdze parafii w Lenartowicach
Jan Biadała zmarł 40 lat po cudownej translokacji drzeworytu z wizerunkiem Matki Bożej. Pamiętano o tym, odnotowując jego odejście w parafialnej księdze zgonów. To od niego rozpoczyna się historia obrazu w Tursku.
15.05. 1806 roku o godzinie 1.00 po południu, zmarł Jan Biadała opatrzony świętymi sakramentami. „Homo vita et moribus bonis” – człowiek dobrego życia i moralności” za życia którego obraz Najświętszej Maryi Panny przeniósł się ponad lasem do wsi Tursko. Z domu jego przeniósł się na tamto miejsce, gdzie wzniesiono kościół wielki i wspaniały”
Dzień dobry dziadku!
Monika Matyjaszczyk mówi, że kiedy Maciej Kowalczyk dał jej do ręki wpis o chrzcie Jana Biadały, powiedziała „Dzień dobry dziadku”. Owa zapiska w parafialnej księdze sprzed 289 lat, była dla niej bardzo ważna. Upewniła ją w tym, że to jej przodek był naocznym świadkiem cudu, od którego rozpoczęła się historia Sanktuarium w Tursku. Jest wdzięczna dr. Kowalczykowi za połączenie z przodkiem, który dzięki dokumentom, stał się kimś z krwi i kości a nie tylko osobą wspomnianą w historii parafii w Tursku.
Bieda, Biedalscy, Biadała
Zerkam na Rodowód Rodziny Biadałów z Lenartowic. Nad Janem Biadałą są jego rodzice Jakub i Dorota Biedalscy oraz dziadek Wojciech Bieda. Na dole mama Moniki Matyjaszczyk – Janina Biadalanka – Wicenciak i na końcu Monika – jej córka. Jeśli dopisalibyśmy dzieci Moniki, sztafeta pokoleń by się jeszcze wydłużyła. Maciej Kowalczyk połączył mnie z pradziadkiem – podkreśla z uznaniem pani Monika. To od jej przodka rozpoczęła się historia obrazu w Tursku.
Biadałowie byli na koronacji obrazu w Tursku
Pięciokrotna prawnuczka Jana Biadały zamierza działać na rzecz odbudowy kultu MB w Tursku, gdzie tradycyjnie w Zielone Świątki odbywa się czterodniowy odpust. W tych odpustach uczestniczyli kiedyś jej przodkowie. Byli zaproszeni przez proboszcza na koronację obrazu Matki Bożej, którą celebrował Kardynał Stefan Wyszyński. Zaś w 20 – lecie koronacji Jadwiga Biadałowa ufundowała dla kościoła feretron.
Będzie działać na rzecz sanktuarium
Tak blisko mamy Sanktuarium Maryjne, które w czasach zaborów cieszyło się sławą „Wielkopolskiej Częstochowy”. Zamierzam wspierać kustosza ks. Piotr Górski – Sanktuarium Tursko w jego dziele odnowy świetności sanktuarium, które leży z dala od głównych dróg, wśród lasów i doskonale nadaje się m.in. na organizowanie spotkań grup modlitewnych czy oddaniu się medytacji – podkreśla Monika Matyjaszczyk.
Historia rodziny została opisana
W Muzeum Regionalne w Pleszewie odbyła się promocja „Rocznika Pleszewskiego” , w którym znajduje się artykuł autorstwa Moniki Matyjaszczyk i Macieja Kowalczyka ” Homo vita et moribus bonis” Jan Biadała (1732 – 1806) z Lenartowic i jego rodzina”.
Więcej Rocznik Pleszewski do kupienia w muzeum
Na promocji była też Agnieszka Słupianek – Winkowska – oto co napisała na FB autorka książki o historii wsi Brzezie
Czytaj: Wielka historia małego Brzezia
Biadałowie, łączcie się!
Jeżeli Twoimi przodkami byli również Biadałowie – skontaktuj się z nami! Poznajmy się! Kuzynkom przyświeca hasło: Pod strzechą lenartowickiej karczmy – odkrywając historię rodu Biadałów
Aktualizacja 5 marca 2022 roku