Irena Kuczyńska
Dora po Annie
To już druga taka inicjatywa Klubu Kobiet „Ławka nr 4”. Pierwszą była renesansowa ławka przy ul. św. Ducha w Pleszewie, poświęcona księżnej Annie z Tęczyńskich-Raciborskiej – właścicielce Pleszewa i kilkudziesięciu okolicznych miejscowości w I połowie XVI wieku.
Czytaj: Herstoryczna ławka księżnej Anny Pleszewskiej odsłonięta
Upamiętnienie Dory Mukułowskiej, miało wyjątkową oprawę. Jeszcze w roku szkolnym nauczycielka plastyki w Szkole Podstawowej w Kowalewie Monika Kowalska przeprowadziła konkurs plastyczny nawiązujący do twórczości malarki. Nagrody laureaci odebrali w sobotę w Kowalewie podczas imprezy.
Kolejką
A ta miała dwie lokalizacje. Rozpoczęła się w sobotę o 16.00 przed Zajezdnią Kultury w Pleszewie, skąd goście zaproszeni na Imieniny Anny, przemieścili się na peron, gdzie już oczekiwał wagonik pleszewskiej bany. Oczywiście, nie zabrakło zdjęć, do których pozowały nie tylko panie z Klubu…
Czytaj: Wykształcona aż do włoska panna Dora Mukułowska
Autami
Podczas gdy kolej z zawrotną szybkością mknęła ku stacji w Kowalewie, ulicą 70 pułku piechoty pędziły do Kowalewa dwa zabytkowe autka: Marioli Hałazińskiej i Krystyny i Zdzisława Siereckich. Z okien bany można było robić świetne fotki. Oto kilka z nich:
O Dorze w drodze
Tymczasem w wagoniku Monika Matyjaszczyk – prezeska Klubu Kobiet Ławka nr 4 witała pasażerów kolejki, przypominając postać Anny z Tęczyńskich – Raciborskiej – wydobytej z pomroku dziejów właścicielki Pleszewa ale też kilkudziesięciu okolicznych miejscowości, w I połowie XVI wieku.
O Annie Pleszewskiej – bohaterce Imienin Anny, pisałam kilka lat temu na blogu: Pani Pleszewska czyli księżna Anna z Tęczyńskich – Raciborska
W wagoniku uczestnicy Imienin Anny po raz pierwszy usłyszeli o Dorze Mukułowskiej. Opowiadała Agnieszka Słupianek – Winkowska:
Pokaz mody
Główna uroczystość odbyła się na skwerze przy parkingu obok dworca kolejowego Pleszew w Kowalewie. Zanim przy jednej z ławek odsłonięto tablicę pamiątkową z kodem QR do informacji o Dorze Mukułowskiej, zaliczonej do grona 100 najważniejszych polskich artystek, aktorzy amatorzy z Teatru Prawie Wielkiego pod kierunkiem Aldony Jańczak, zaprezentowali pokaz mody z lat 20. i 30. XX wieku. Urodzona w kowalewskim pałacu Dora Mukułowska, tworzyła głównie w okresie międzywojennym – wtedy też przypadał rozkwit jej twórczości. Stąd pokaz mody:
Do obejrzenia TUTAJ
Odsłonięcie
Tymczasem wszyscy czekali na odsłonięcie ławki upamiętniającej zacną kowalewiankę z urodzenia. Zaproszono do tej czynności także dyrektorkę SP w Kowalewie Elwirę Łucką, uczennice szkoły oraz Klaudię Kaczor – w roli Anny Pleszewskiej…
Postać Dory Mukułowskiej i jej działalność przypomniała na skwerze przy dworcu w Kowalewie regionalistka Agnieszka Słupianek – Winkowska Krawczyni Historii
Kowalew, Poznań, Wiedeń, Paryż
Zatem słów kilka o Teodorze Mukułowskiej, urodzonej w pałacu w Kowalewie w 1860 roku, gdzie jej rodzice Maria z Wilkowoyskich i Leon Mukułowscy, prowadzili majątek ziemski, który sprzedali Komisji Kolonizacyjnej w 1891 roku i przenieśli się do Poznania. Po wyprowadzce z Kowalewa, Dora uczyła się w Gimnazjum Urszulanek we Wrocławiu, studia artystyczne rozpoczęła we Wrocławiu, kształcąc się w Szkole Sztuk Zdobniczych. Następnie doskonaliła warsztat w prywatnych pracowniach w Wiedniu, by ostatecznie ukończyć École des Beaux-Arts w Paryżu w 1911 roku.
Medal i krzyż zasługi
Po powrocie do Polski osiadła w Poznaniu, gdzie stała się aktywną członkinią tamtejszej sceny artystycznej. Należała m.in. do Stowarzyszenia Artystów, Koła Artystów Wielkopolskich oraz Koła Artystek Polskich. Debiutowała w 1904 roku, w Salonie Stowarzyszenia Artystów w Poznaniu, gdzie wystawiała obrazy także w kolejnych latach. W 1912 roku zdobyła srebrny medal na Salonie Paryskim – wydarzeniu prestiżowym w świecie sztuki. Za działalność społeczną i w obronie szkół polskich otrzymała Krzyż Zasługi.
Patriotycznie
Była nie tylko utalentowaną malarką, ale także patriotką i uczestniczką powstania wielkopolskiego. Odegrała znaczącą rolę w organizacji cywilnego zaplecza Powstania Wielkopolskiego. Jej inicjatywy związane z kuchnią polową, sekcją poczty polowej i opieką sanitarną stanowią przykład aktywności kobiet, które wspierały walkę o wolność Polaków w trudnym okresie odzyskiwania niepodległości. Kiedy w grudniu 1918 roku w Poznaniu odbywał się Polski Sejm Dzielnicowy – Dora Mukułowska przygotowywała dekoracje w kinie Apollo, gdzie trwały obrady.
Twórczość
Jej prace były wystawiane w najważniejszych polskich i europejskich ośrodkach – m.in. w Paryżu, Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Lwowie
Niektóre z jej dzieł znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu. Na imprezę w Pleszewie dotarł jeden z obrazów, przywieziony przez Małgorzatę Walendowską, od krewnych Dory.
Dora namalowana
Po odsłonięciu ławki, uczestnicy wydarzenia, także przypadkowi, wszak to peron, byli częstowani ciasteczkami Aneczkami – upieczonymi w pracowni Jana Vogta. Przysiadano też na ławeczce. Odsłonięto też portret Dory Mukułowskiej pędzla Moniki Kowalskiej. Ale zanim wszyscy wyruszyli w powrotną drogę do Pleszewa, gdzie w Zajezdni Kultury miał się odbyć koncert, wręczono nagrody laureatom konkursu plastycznego poświęconego Dorze Mukułowskiej.
Kropką nad „i” był występ Tomasza Raczkiewicza, który zaśpiewał jedną piosenkę, po czym autem Siereckich odjechał w kierunku Zajezdni Kultury w Pleszewie.
Drogę powrotną odbyłam w autku Marioli Hałazińskiej, które na miejscu w Pleszewie było wdzięcznym tłem do pięknych zdjęć.
Czytaj też: Pani na Chorzewie zawsze w kapeluszu, często w zabytkowym samochodzie
Obrazy Dory
Druga część Imienin Anny odbywała się w Zajezdni Kultury. Paulina Vogt – Wawrzyniak omówiła twórczość Dory Mukułowskiej. Tworzyła ona obrazy olejne, podejmując tematykę rodzajową i portrety. Najbardziej znany – portret Marii Góreckiej – córki Adama Mickiewicza – artystka malowała w Śmiełowie, gdzie w 1831 roku gościł Adam Mickiewicz. Portret znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu – a dokładnie w Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie.
Na sztalugach prezentowano obraz Dory Mukułowskiej, znajdujący się w zbiorach rodzinnych.
Koncert
A potem był koncert – piosenki z lat 20 i 30. XX w śpiewali : Ksenia Shaushyshvili oraz Tomasz Raczkiewicz – akompaniował Jacek Skowroński. Było wesoło, przekornie ale też refleksyjnie, zwłaszcza kiedy Tomasz Raczkiewicz śpiewał „Miasteczko Bełz”. Artysta przekomarzał się z widownią, opowiadając dowcipy. W trakcie koncertu była możliwość wypicia lampki wina, filiżanki kawy i skosztowania ciasteczka Aneczki.
Na mural
I tu nieocenieni okazali się wolontariusze z Lucyną Roszak na czele. Parzyli kawkę, herbatkę, prezentowali gadżety związane z Anną Pleszewską. Były też pocztówki z wizerunkiem Dory Mukułowskiej – taki sam ma trafić na mural na kamienicy przy ul. Sienkiewicza. Wszystko zależy od tego, kiedy paniom z Klubu Kobiet Ławka nr 4 uda się zgromadzić środki na mural.
Kilka fotek publiczności w Kowalewie
Czytaj też: Krystyna i Zdzisław Siereccy – kolejarskie małżeństwo z Pleszewa
Irena Kuczyńska