Irena Kuczyńska
Maszyniści ze świata
Podobna lokomotywa prowadziła niegdyś skład wąskotorówki z Pleszewa do Krotoszyna – aż do lat 70., kiedy została zastąpiona przez motorówkę. Okazuje się, że obsługa parowozu nie należy do prostych: wymaga pracy dwóch osób – maszynisty parowego oraz pomocnika. Niestety, Pleszew nie ma kolejarzy z uprawnieniami do prowadzenia takich maszyn. Będą musieli przyjechać z Białośliwia, ze Środy Wlkp. albo z Poznania.
Historia pleszewskiej ciuchci po której pozostały dworce i wspomnienia
Będzie kursować
Zadaniem maszynisty i pomocnika jest przygotowanie kotła, rozpalenie paleniska, wytworzenie pary, utrzymanie właściwego ciśnienia oraz smarowanie mechanizmów w czasie jazdy – to praca wymagająca doświadczenia, siły i skupienia. Parowóz z wagonikami ma okazjonalnie kursować na trasie z Pleszewa do Kowalewa, jednak terminy nie są jeszcze ustalone – muszą być dopasowane m.in. do rozkładu jazdy kolejki.
Na razie schowany
Niestety, nie możemy pooglądać parowozu na torowisku. Znajduje się pod kluczem w warsztacie czyli w dużej parowozowni. Trzeba go chronić przed wandalami, którzy niszczą tabor stojący na torach. I dotyczy to także wagoników wąskotorowych, które aktualnie stoją na torowisku pomiędzy Zajezdnią Kultury i biblioteką. Bezdomni, nadużywający alkoholu, często załatwiają tu swoje potrzeby – mówi Antoni Moch – kultowy pleszewski kolejarz.
Antoni Moch i jego przygoda z kolejką
Antoni nie pamięta
Pana Antoniego, który czasy parowozu zna tylko z opowieści, można spotkać w okolicach dworca. A zawsze wtedy kiedy są wakacyjne lub świąteczne przewozy kolejką. Kolejarz wspomina dwóch pleszewskich maszynistów, niestety już nieżyjących: Jana Mazurka i Mariana Anioła. Kiedy on w roku 1981 podjął pracę na kolei w Pleszewie, już kursowały na trasie motorówki.
Prezes obiecał
Przejażdżki kolejką z prawdziwą lokomotywą, która tak jak w wierszu Juliana Tuwima „stoi i sapie, dyszy i dmucha a żar z rozgrzanego jej brzucha bucha” obiecywał Pleszewowi prezes SKPL Tomasz Strapagiel, podczas przekazywania SKPL wagonu w barwach miasta Pleszewa. Posłuchajcie!
Autobusem szynowym w barwach miasta Pleszewa dojedziemy do stacji w Kowalewie
Na węgiel i wodę
A teraz trochę informacji o parowozie LAS, który po wielu latach wrócił do Polski. Został wyprodukowany w 1956 roku w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie. Ma 5,95 m długości, waży 9,5 tony, jego masa hamowana czyli wartość określająca siłę hamowania wynosi 12 ton. Aby wyruszyć na trasę potrzebuje 0,7 m3 wody i 0,5 tony węgla. Jego moc to 70 koni mechanicznych. Jest jednym z 640 parowozów z Chrzanowa – dwa z tej serii do 1994 roku pracowały w Zbiersku w cukrowni.
Pasażerów nie woził
Tego typu parowozy, na różny rozstaw szyn, były przeznaczone do pracy manewrowej i w lesie do przewożenia drewna oraz w cukrowniach – mówi Karol Wasiak z firmy SKPL Zbiersk – który jest pasjonatem kolei. Dodaje, że parowóz, który dotarł do Pleszewa, był eksploatowany w Brześciu Kujawskim – w cukrowni, ale też w innych firmach m.in. w cegielni, w lesie. Pasażerów wtedy nie przewoził. Jeździł m.in. w Bieszczadach i w Zagnańsku.
Wrócił do Polski
W 1994 roku parowóz zakupił pasjonat kolei z Austrii do muzeum ale w 2018 sprzedał go do Czech. W 2024 roku wrócił on do Polski, zakupiony przez SKPL w Zbiersku. W maju 2025 roku trafił do warsztatów w Środzie Wlkp. Od tej pory jest w Zbiersku a do Pleszewa przyjechał prosto z Pomorza, gdzie dodawał blasku obchodom 120-lecia Żuławska Kolej Dojazdowa.
Wkrótce wyjedzie
Mieszkańcy Pleszewa, wśród których jest wielu fanów kolejki, cieszą się, że już wkrótce znów usłyszą charakterystyczny gwizd parowozu i zobaczą kłęby pary unoszące się nad torami kolejki. Tymczasem przeprowadziłam kila rozmów z pleszewianami związanymi z kolejką. Oprócz już wspomnianego Antoniego Mocha popatrzeć na parowóz przyjechała z Dobrzycy Regina Staniek, która była kierowniczką pociągu w latach 70. kiedy podobny parowóz kursował na trasie z Pleszewa do Krotoszyna. Przyszły też dzieci Leo i Franek z babciami a nawet córka jednego z pleszewskich maszynistów.
Historyczne zdjęcie kolejki w Dobrzycy wywołało falę wspomnień
Więcej materiałów związanych z kolejką znajdziecie WĄSKI TOR
Więcej zdjęć
Irena Kuczyńska