Obraz Matki Boskiej przywiał wiatr z Lenartowic do Turska

Pojawienie się w Tursku drzeworytu z wizerunkami Matki Bożej Łaskawej, św. Michała Archanioła, św. Barbary i św. Katarzyny, uznano za cud.

W miejscu, gdzie obraz opadł, ustawiono figurę Matki Boskiej. 13 lat później zaczęto budować nowy kościół. Każdego Roku w Zielone Świątki, do Turska przybywają na odpust rzesze pielgrzymów.

W roku 1764 Zielone Świątki przypadły 9 czerwca. W Warszawie obradowano nad wyborem króla Polski. August III Sas niedawno zmarł. W czasie bezkrólewia na czele państwa stał prymas abp Władysław Łubieński. To on skierował do wiernych „list okólny” wzywający do modlitwy o dobry wybór króla. Modlono się za pośrednictwem Matki Boskiej, św. Michała Archanioła oraz św. Barbary i Katarzyny.

I właśnie wizerunki tych świętych widniały na drzeworycie, który miał w swojej chacie karczmarz Jan Biadała z Lenartowic pod Pleszewem. Skąd obraz się tam wziął, nie wiadomo. Może kupiono go u wędrownego kramarza, a może na odpuście? Jedno jest pewne, że drzeworyt zawilgotniał nieco, dlatego wyniesiono go z chałupy „na słońce” i położono na chruścianym płocie.

I nagle, na oczach rodziny Biadałów i nie tylko ich, przy bezwietrznej pogodzie, obraz uniósł się ku górze i poszybował ponad lasami do wsi Tursko, położonej w odległości 7 km od Lenartowic. Tam „osiadł na miejscu piaszczystym, gdzie teraz stoi figura Matki Boskiej, otoczona murem” – czytamy na stronie internetowej parafii Tursko. Ustawiono figurę w 1766 roku. Cudowny obraz trafił do kościółka, który stał tam, gdzie teraz jest stary cmentarz, naprzeciwko plebanii.

Ogrójec z figurą Matki Boskiej

W monografii diecezji kaliskiej autorstwa ks. Michała Kielinga https://irenakuczynska.pl/pierwsza-prymicja-nowym-kosciele-maju-1992-roku/i ks. Sławomira Kęszki czytamy, że pod obrazkiem znajdował się napis w języku niemieckim, który przetłumaczony na język polski brzmi: Starodawny, łaskami słynący obraz Matki Bożej z Mariazell. Byłam w sanktuarium Matki Bożej w Mariazell w Austrii, gdzie w głównym ołtarzu znajduje się figurka Matki Boskiej, taka jak na obrazku w turskim kościele.

Cudowne wydarzenie w Tursku, do którego doszło w roku wyboru Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764 – 1795) na króla Polski, spowodowało napływ pielgrzymów. Niewielki drewniany kościółek, który znajdował się tu od 1701 roku, był za mały. Powstał pomysł budowy nowej świątyni.

Kościół w Tursku

Kościół w Tursku 4 czerwca 2017 roku na zdjęciu Edyty Brani. Figura w Ogrójcu upamiętnia miejsce, w którym upadł obrazek

Rozpoczął ją w 1777 roku ks. J. Przyłuski za pieniądze, które dała na budowę Anna Chlebowska – kasztelanowa kaliska. Kościół, początkowo pokryty słomianym dachem, ukończył w 1786 roku ks. Jan Nepomucen Karpieński. Nowy blaszany dach powstał z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży 1730 wot ofiarowanych Matce Bożej przez jej czcicieli. Niektóre wota srebrne ważyły nawet 3 kilogramy.
Tymczasem obraz, który zaczęto uważać za cudowny, został zbadany przez członków Konsystorza Kaliskiego. Przesłuchano też 24 świadków, którzy zaświadczyli o tym, co się wydarzyło w Tursku.

24 maja 1765 roku Sąd Kurialny w Łowiczu akta przejrzał i uznał, że „Obraz Łaskami Słynący może być wystawiony do publicznej czci po wsze czasy”. Z rękopisu łacińskiego ks. Jana Nepomucena Karpieńskiego – budowniczego nowego kościoła w Tursku, przetłumaczył to na język polski pleszewianin – ks. prałat Roman Zientarski – (absolwent pleszewskiego liceum – rocznik 1925) – emerytowany proboszcz parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu.
W kronice parafialnej czytamy, że przeniesienie obrazu do nowego kościoła odbyło się 28 września 1786 roku z udziałem 326 duchownych i ponad 20 000 wiernych.

Po kazaniu wśród huku dział w morzu gorejącego światła ruszyła procesyja. Najprzód postępowały kompanie i liczne duchowieństwo, za nimi czterej lewitowie z Obrazem Cudownym; następnie celebrujący ks. Kurzewski dziekan kapituły Chockiej, niósł Przenajświętszy Sakrament przy nieustannym biciu z armat i strzelaniu asystującej milicyji, przy odgłosie muzyki i śpiewu zgromadzonych wiernych, do łez pobudzonych. Sztuczne ognie i rakiety dodawały tej uroczystości więcej uroku. Wniesiony do kościoła Obraz ustawiono między skrzydła wspomnianego Orła i rozpoczęły się zaraz nieszpory, pierwsze w nowym kościele. Wśród nieszpór miał kazanie ks. Cedrowicz, kanonik łęczycki, proboszcz opatowski, kaznodzieja szkół kaliskich. Około północy zakończyło się nabożeństwo. Uroczystość trwała jeszcze trzy dni. Na ten obchód przybyło 20 tysięcy ludu wiernego, 326 kapłanów, 9 tysięcy osób przystąpiło do Stołu Pańskiego, 4 dysydentów uczyniło wyznanie wiary.

Były to ostatnie lata Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W 1793 roku, po II rozbiorze Polski, Tursko z całą Wielkopolską miało się znaleźć pod zaborem pruskim.

Po III rozbiorze Polski, za czasów pruskich w roku 1799 obraz otrzymał zasuwę, którą stanowi obraz Zwiastowania NMP namalowany przez Józefa Faworskiego.
Konsekracja kościoła nastąpiła 3 października 1802 roku. Przeprowadził ją bp Michał Kościesza Kosmowski – opat kanoników regularnych w Trzemesznie.

Ale nawet zza kordonu (z Królestwa Polskiego, będącego pod zaborem rosyjskim), czciciele Matki Bożej Łaskawej, do Turska docierali. W 1851 roku modlił się w Tursku abp Leon Przyłuski. W sierpniu 1867 roku podczas misji świętych bp Stefanowicz wybierzmował około 3000 wiernych.
W maju 1868 roku przebywał w Tursku abp Mieczysław Halka Ledóchowski. Na pewno przyjmował go proboszcz ks. Tomasz Basiński, którego grób znajduje się przy kościele. Zmarł w roku 1863 – kiedy w zaborze rosyjskim wybuchło powstanie styczniowe.

Grobowiec księdza Tomasza Basińskiego

Krzyż misyjny z 1867 roku – czasy zaboru pruskiego

Obrazem z modlitwą z 1915 roku – wtedy trwała I Wojna Światowa, w której walczyli Polacy – ci z Wielkopolski w armii pruskiej , ci zza Prosny w armii rosyjskiej
Kiedy powstała II Rzeczpospolita, w roku 1921, w Sanktuarium przyjmowano Prymasa Polski Kardynała Edmunda Dalbora.

Główny ołtarz z Cudownym Obrazem
Na uroczystą koronację papieskimi koronami obraz czekał do 1 września roku 1968. Zgodnie z dekretem Pawła VI, dokonał tego Prymas Polski Kardynał Stefan Wyszyński, w asyście 16 biskupów, w tym abp Antoniego Baraniaka.

  Zdjęcia archiwalne z profili FB Stanisława Małyszki

A kult Matki Boskiej Turskiej się rozwijał. Na Zielone Świątki jechali oraz szli pieszo ludzie z całej okolicy. Z parafii farnej w Pleszewie chodziły piesze pielgrzymki. Ostatnio dołączyli do pieszych rowerzyści.
W latach 80. patriotyczne kazania głoszone przez biskupa Jana Michalskiego z Gniezna, ściągały tłumy wiernych. Znów się modlono o przywrócenie „ojczyzny wolnej”.
W dwusetną rocznicę intronizacji obrazu, jubileuszowym uroczystościom przewodniczył Prymas Polski Kardynał Józef Glemp Metropolita Gnieźnieński i Warszawski.

W 1989 roku poniżej Obrazu Matki Bożej Łaskawej umieszczona została kopia figury z Mariazell w austriackich Alpach, podarowana przez superiora tamtejszego sanktuarium o. Veremunda Hochreitera. Wcześniej zawitał on do Turska, aby bliżej poznać związki obu sanktuariów.

Warto dorzucić kilka słów na temat losów obrazu w czasach okupacji. Władze niemieckie zamierzały obrabować kościół z kosztowności. Aby uchronić obraz i wota przed profanacją, upozorowano włamanie nocne do kościoła i rzekomą kradzież.

W ten sposób wyniesiono cenne rzeczy i umieszczono je w specjalnej metalowej skrzyni, którą zalutowano i zasmołowano, po czym zatopiono w stawku. Później skrzynię tę przechowywano m.in. w kopcu ziemniaków, zakopano ją na cmentarzu. Po wojnie obraz wrócił na swoje miejsce.
Przebywając w turskim sanktuarium, pątnicy zatrzymują się też przy Ogrójcu – miejscu, gdzie – zdaniem naocznych świadków, opadł obraz niesiony wiatrem z Lenartowic.
Nie ma tu źródełka, które zwykle biją w Sanktuariach Maryjnych. Znakiem łaskawości Bożej w Tursku jest piasek, na który opadł obraz.

Odpust w Tursku zwykle trwa trzy dni. W niedzielę o 12.00 jest suma odpustowa z procesją. W drugi dzień Zielonych Świątek w południe jest msza św. i we wtorek też. W czasie odpustu jest poświęcenie samochodów, motorów i rowerów. Jest też specjalne błogosławieństwo dla matek i dzieci.

Niżej zdjęcia z uroczystości obchodzonych w Tursku w poprzednich latach ze strony internetowej parafii w Tursku.

40 – lecie koronacji Obrazu

40 rocznica koronacji z lewej proboszcz ks. Paweł Kubiak

40 rocznica koronacji

Odpust rok 2016